Anısına: Alain Barrière

1935 yılında, Fransa’nın kuzey batısında, Brötonya bölgesinde yer alan La Trinité-sur-Mer adlı kasabada dünyaya gelen Alain Barrière'in asıl adı Alain Bellec’ti. İtalyan asıllı annesi tarafından yetiştirildi. Oldukça başarılı bir öğrenciydi. Lise eğitiminin ardından yükseköğrenimini mühendislik dalında yaptı ama bu sırada müziğe ilgi duyduğunu keşfetti. 1958’de bir gitar satın aldı ve ilk bestelerini yapmaya başladı. Ertesi yıl Francis Carco ve Robert Desnos gibi şairleri keşfetti ve onlardan aldığı ilhamla bestelerini, kendi yazdığı sözlerle seslendirdi. 1961’de Le Coq d’Or adlı yarışmada finale kalan Cathy adlı şarkısının da yer aldığı ilk 45’liğini yayınladı. O dönemde Paris’te 18. Bölgedeki Belliard sokağında yaşıyordu sanatçı. Bu şarkıyı da oradaki dairesinde, henüz öğrenciyken karşılaştığı güzel bir kız için yazmıştı. Genç kadının adı Cathy değildi ama Alain ona delicesine âşık olmuştu, aşkına karşılık alamayınca da bu acı tecrübe, bu parça için ilham kaynağı olmuştu ona.

1962’de Olympia’da, Colette Renard konserleri sırasında sahne almaya başladı. Ertesi yıl da Elle était si jolie adlı şarkıyla Eurovision Şarkı Yarışması'na katılarak beşinci oldu. Aynı yıl Edith Piaf'ın seslendirmesi için La Marie-Joconde adlı parçayı yazmıştı, ne var ki Kaldırım Serçesi'nin şarkıyı seslendirme şansı bulamadan hayata veda etmesi onu derinden yaraladı. Sanatçı, bu acı hatırayı 1979’da Elle va chanter isimli şarkısıyla paylaşacaktı dinleyicileriyle. 

1964’te kariyerine damga vuran parçası Ma vie'yi (Hayatım) yayınladı. Şarkı yayınlandığında müzik listelerinin zirvesinde yer buldu ama nerdeyse stüdyo ile Barrière arasındaki iplerin kopmasına neden oluyordu. Barrière şarkıyı Roma’da kaydetmek istemişti. O zamanlar bu şehirde birçok önemli kayıt stüdyosu bulunuyordu. Ne var ki yapım şirketi buna ilk başta karşı çıktı, Alain Barrière de onları, yaz aylarından önce hiçbir kayıt yapmamakla tehdit etti. Sonuçta anlaşma sağlandı ve şarkının kaydı gerçekleşti. Bu kez de başka bir problem çıktı ortaya. Dört dakikanın üzerinde sürüyordu parça ve radyoda çalınmak için fazla uzundu. Barrière de parçanın bir kısmının atılıp kısaltılmasını istemiyordu. Yapım şirketiyle sanatçı arasında yeni bir gerginlik başladı bu yüzden. Nihayet yine Alain’in dediği oldu ve piyasaya bu haliyle çıktı Ma vie. İlk başta radyolar gerçekten de yer vermeseler de programlarında, juke-box’larda ve gece kulüplerinde o kadar ilgi gördü ki sonunda onlar da duyarsız kalmayıp çalmaya başladılar. 

Alain Barrière, 1966, 1967 ve 1972’de Bobino ve Olympia gibi prestijli salonlarda sahne aldı. Yalnızlığı seven ve dediğim dedik bir yapıya sahip olması, meslektaşlarının büyük bölümüyle arasının açılmasına yol açmıştı ama müzikseverlerin kalbinde yer etmeyi başarmıştı. Altmışlı yılların sonuna doğru Emporte-moi, C’était aux premiers jours d’Avril ve Toi gibi klasikleşecek şarkılarını arka arkaya piyasaya sürdü. Zaman zaman senfonik öğeler de taşıyan melodik ama genellikle ağır tempolu parçalardı bunlar yine de dinleyenleri kısa sürede cezbediyorlardı. Barrière repertuarında yüksek ritimli şarkılar da mevcut, bunlardan biri de Rien qu’un homme adını taşıyor. 1970’te piyasaya çıkmıştı. Şarkının sözlerinde: "Ben sadece bir insanım, hayatını idare etmeye çalışan, sonbahar sıkıntılarıyla geldiğinde, yazın ve baharın hayalini kuran. Ben kalbimi çoktan beridir kaybettim ve sizden özür dilerim, sadece –mış gibi yapıyorsam artık" diyordu sanatçı. Bir anlamda onun günah çıkarma şarkısı da diyebiliriz bu parça için.

Elle était si jolie adlı parçayla 1963’te Eurovision şarkı yarışmasında beşinci olmuştu Barrière. Bu şarkıyı farklı sanatçılar da yorumladı zaman içinde. Evsizlere ya da düşük gelirlilere yiyecek sağlayan Les restos du coeur (Gönül Restoranları) adlı organizasyon kapsamında, 1989 yılından beri her yıl bir dizi konser gerçekleşiyor. Birçok ünlü sanatçı Les Enfoirés adı altında bir araya geliyor bu konserler için. 2000 yılındaki organizasyonda, Alain Barrière’in bu ünlü şarkısını Serge Lama, Marc Lavoine ve Les Enfoirés’nin manevi babası sayılabilecek Jean-Jacques Goldman birlikte yorumlamıştı.

Barrière'in 1975 tarihli Mon amour qui viendra adlı şarkısı yaklaşık bir dakika süren uzunca bir giriş kısmına sahip. Aslında bu uzun giriş, Barrière’e ait etiketlerden biri. Emporte-moi ya da Ce que je crains gibi şarkılarda da karşımıza çıkıyor yarım ile bir dakika arasında değişen bu intro kısımları, bunun yanı sıra birçok enstrümantal parçası da bulunuyor Barrière’in. Onların bir kısmı da geçen ay piyasaya çıkan "Paroles et Musique" adlı derleme albüm sayesinde dinleyiciyle buluştu. Alain Barrière repertuarının ayırt edici özelliklerinden biri de deniz temalı şarkılar. Brötanya'da dünyaya geldiğini belirtmiştim sanatçının. Bu nedenle denize özel bir tutku duyuyordu. Bu tutkusunu yansıtan deniz temalı şarkılar da yazdı kariyeri boyunca: La mer est là ve A regarder la mer gibi. Charles Trenet’nin ünlü şarkısı La mer'i de yorumlamıştı hatta bir dönem. Ayrıca 1978’de Amoco Cadiz petrol tankerinin Brötonya açıklarında batması ve büyük bir çevre kirliliğine neden olması sonrasında Amoco adlı parçayı da kaleme almıştı sanatçı. Onun denize olan sevgisini yansıtan parçalardan 1975 tarihli Une petite plage'da üzerinde güneş parıldayan, incecik kumlarında çocukların oynadığı küçük bir kumsaldan bahsediyor bize Barrière. Bu temayı işlediği bir başka parça da 1970 yılında piyasaya çıkan A regarder la mer: bu şarkıda da saatlerce bakıp düşüncelere daldığı denizden söz ediyor bize ve kendini de bir gün denize açılıp asla geri dönmeyen bir gemiyle özdeşleştiriyor sanatçı.  

Yetmişli yıllarda Fransız müzik piyasasında bir düetler modası vardı: Sheila ile Ringo, Sylvie ile Johnny, Stone ile Charden gibi isimlerin birlikte söylediği şarkılar büyük ilgi görüyordu. Yetmişlerin ortasında Alain Barrière de Noëlle Cordier ile birlikte seslendirdiği Tu t’en vas adlı parçayla katılmıştı bu akıma. Cordier, La Révolution Française adlı rock opera’da sahne almıştı daha önce ve Barrière’in dikkatini burada çekmişti. Şarkının kayıtları 1974 yazında gerçekleşti ve parça piyasaya o yılın kasım ayında çıksa da önceleri fazla ses getirmedi. Ne var ki 1975 Şubat’ında yapımcıların çabasıyla radyolarda günde üç defa çalınmaya başlanınca albüm satışları ona katlandı bir anda. Sonrasında da birkaç hafta içinde 1.3 milyonluk satış rakamına ulaşarak bir rekora imza attı. Şarkı ayrıca İtalya, Brezilya, İspanya ve Japonya gibi ülkelerde de müzik listelerinin zirvesine oturdu. Parçanın bir dönem Türkçe sözlerle, Selçuk & Rana Alagöz ikilisi tarafından Nazlanma ismiyle yorumlandığını da hatırlatalım.

1973’te Carnac’da, içinde bir konser salonu, bir restoran bir de gece kulübü bulunan Ortaçağ şatosu tarzında bir yapı inşa ettirdi Barrière. Buraya Stirwen isimini koydu, Bröton dilinde “Beyaz Yıldız” anlamına geliyordu bu. Ne var ki 1977’de vergi borçları yüzünden başı maliye ile belaya girince çareyi Amerika’ya gitmekte buldu. Dört yıl sonra yani 1981’de Fransa’ya geri döndü ama yayınladığı iki albüm maddi açıdan beklentileri karşılamayınca bu kez de Québec’in yolunu tutmak zorunda kaldı.

Alain Barrière repertuarında Je reviendrai d’Al Cantara, Ecoute bien ce tango ve Bornéo gibi Latin Amerika esintileri taşıyan parçalar da mevcut. 1981'de single olarak piyasaya çıkan Amour Inca da bu parçalardan biri. Bir zamanlar Güney Amerika’da idealleri uğruna savaşan, özgürlük mücadelesi veren ama daha sonra silahları bırakıp hayatına sıradan bir şekilde devam eden, gençlik rüyalarını ve o zamanki aşkını unutan bir adamın hikâyesini anlatıyor sanatçı bize bu şarkıda.

Doksanlı yıllarda Fransa’ya geri dönen Barrière, 1997’de Farah ve Celui qui ne sait pas gibi parçalarla dikkat çeken yeni bir albüm piyasaya sürdü, 2006’da da otobiyografisi Ma vie’yi yayınladı, 2006-2008 yılları arasında çıktığı turne kapsamında Montreal’de verdiği konser kayıtlarından oluşan bir canlı performans albümü de piyasaya 2010 yılında çıktı. Sanatçı, ertesi yıl sahnelere kesin olarak veda etmek üzere Palais des Congrès’de vermeyi planladığı konseri ise sağlık problemleri nedeniyle iptal etmek zorunda kaldı. Barrière'in çıktığı son turnede seslendirdiği parçalardan biri de Lamento'ydu. Türkçeye Ağıt olarak çevirebiliriz bu kelimeyi. Kendisi için çok önemli bir yeri olan ancak hayata çok erken veda etmek zorunda kalan iki kişi için yazmış şarkıyı Barrière. Bunlardan biri 1936’da öldürülen İspanyol şair Federico Garcia Lorca diğeri de yine bir suikasta kurban giden Amerikan Başkanı John Kennedy. Şöyle diyor parçada sanatçı: "Gelecekte bir ışık görebilseydim eğer, bunlar çok önemli olmazdı belki ama ne zaman böyle aklı başında insanlar ortaya çıksa dünyamız onlardan sonsuza dek mahrum kalıyor. Söylenen her şeye rağmen savaşlar asırlardır devam ediyor ve bundan hala bir ders alamadık." Şarkı ilk olarak 1967’de piyasaya çıkmış ama sözlerinin, içinde bulunduğumuz günler için de geçerli olması bir hayli düşündürücü...